Hepimizin içini yakan otel yangını sonucu hayatını kaybedenlere rahmet, yaralılara şifa, kalanlara sabır dileyerek başlamak istiyorum.
Travma için en yalın anlatımla büyük olaylar sonucu fiziksel, psikolojik veya duygusal bütünlüğümüze zarar veren; çaresizlik ve durumu kontrol edememe hissedilmesi denebilir. Bu hisler bizzat yaşayanlar kadar bir yakınının başına gelişini dinleyenlerde de görülebilir.
Bolu’da yaşanan elim olay kaybı olan aileleri ve onların yakınları başta olmak üzere hiç kuşkusuz tüm ulusumuzu derinden etkiledi. Bu konuda üzüntü duymak elbette ki en doğal tepki fakat normalin ötesine geçme riski varsa belirtileri tanımak önemlidir. İlk zamanlar uykunun bozulması, iştahta değişiklikler, olayla ilgili acı dolu görüntü/ düşünceler bulunabilir fakat zamanla bunlar düzene girer. Kayıp/yas sürecinin bu normal akışı elbette ki kaybedilenleri unutmak, hiç üzüntü duymamak anlamına gelmiyor.
Patolojik yas/travma durumlarında ise zamanla düzelmenin aksine artan bir olumsuzluk bulunur ve istenmeyen sonuçlara varmaması için belirtileri takip etmek önemlidir. Özellikle çocuklar bir şeyden korktuklarında bunu dile getirmeyebilirler.
Uyku, iştah değişiklikleri, tırnak yeme, parmak emme yaşından beklenmeyecek şekilde alta kaçırma, olayın üzerinden zaman geçmesine rağmen hayata katılmama (okula gitmeme çabaları, arkadaşlarından uzaklaşma vb.) gibi davranışlar birer gösterge olabilir. Çocuklar için yapılması gereken önemli şeylerden biri de ilk günden itibaren duyguları göstermenin utanılacak bir şey olmadığını belirtmektir.
Onun yanında cesur ya da üzülmemiş gibi durmaya çalışmak onu korumaktan ziyade onun da duygularını gizlemesine ve işlevsel olmayan yollarla başetmeye çalışmasına yol açabilir.
Kendi duygularımızdan söz etmek onu da açılmaya teşvik eder. Fakat yine dikkat edilecek bir husus var, açılması için zorlamamalıyız. Küçük çocuklar anlatmak yerine resimlerine ya da oyunlarına konu etmeyi tercih edebilir, arada bir bu tür faaliyetlerine göz atmak da bilgi verebilir.
Onların endişe-korkularına yönelik olarak sıkmadan ve baskı kurmadan, kısa ve net cümlelerle etkilenilen olayla ilgili alınabilecek tedbirler, koruyucu unsurları anlatmak hattâ bazen beraber oynayıp hemen yardıma koşan bir polisi, itfaiyeciyi, askeri, doktoru canlandırmanız onun ileriki günlere biraz daha güvenle bakmasına yardımcı olacaktır, tabi vakit kaybetmeden bir ruh sağlığı profesyoneline başvurmak en önemlisidir.
Sağlıklı günler dilerim.
Dr. Diler ÖZYURT
Uzman Klinik Psikolog,
Soru ve görüşleriniz için:
0090532 365 33 81
Henüz hiç yorum yapılmamış. Şimdi ilk yorumu siz yapın!
Email adresiniz gizlenecektir. Zorunlu alanlar (*) ile işaretlenmiştir.
Merhabalar, yine sizlerden gelen sorulara yönelik bir yazı hazırladım, “özgüven artar mı?”. Artmaz… Siz arttırırsınız. İkisi arasındaki fark şu; artmasını istemek elbette önemlidir, kişinin bu konuda eksikliğini bildiği, farkında olduğunu gösterebilir fakat sadece çok istemekle artmaz. Bu durumda önemli kısım farkındalık ve sonrasında bazı çabalar sergilemek. İki örneğimiz olsun. 1. Kişi “A ...
Hepimizin içini yakan otel yangını sonucu hayatını kaybedenlere rahmet, yaralılara şifa, kalanlara sabır dileyerek başlamak istiyorum. Travma için en yalın anlatımla büyük olaylar sonucu fiziksel, psikolojik veya duygusal bütünlüğümüze zarar veren; çaresizlik ve durumu kontrol edememe hissedilmesi denebilir. Bu hisler bizzat yaşayanlar kadar bir yakınının başına gelişini dinleyenlerde de görüle...
Merhabalar, bu yazıyı sizlerden gelen sorular üzerine oluşturdum. Bazı okuyucularım tatile gitmek için bir yandan sevindiklerini ama bir yandan bazı kaygıları olduğunu, ne zaman memlekete gidecek olsalar yola çıkmadan önce hastalandıklarını yazmışlar. Öncelikle çok güzel anılar biriktireceğiniz keyifli bir tatil dilerim. Geçmişte, tam da memleketi özlemişken, oralara gitme heyecanıyla ya da ...
Yeni tanıştığımız birini düşünün, yeni iş arkadaşı, yeni taşınan komşu vb. İlk görüşten sonra zihnimizde onunla ilgili bir fikir oluştururuz; sıcakkanlı/mesafeli, eğlenceli biri, ağırbaşlı biri gibi düşüncelerimiz olur, elbette zamanla tanıdıkça, yeni davranışlarına da tanık oldukça bu düşüncelerimiz desteklenir ya da farklılaşır. Bunu çoğumuz yapıyor olabiliriz ve düşündüğümüzde bu şekilde davran...
Ebeveynler çocuklarından ne ister, ne bekler? Genellikle çok büyük şeyler değil, öncelikle sağlıklı mutlu olmaları, kendi ayakları üzerinde durabilmeleri, vatana millete ve ailesine hayırlı evlat olmaları yani çocuklarımız eğitim görsün diye emek vermemiz ve maddi kaynak ayırmamızın nedeni kendimize değil onlara ve topluma fayda sağlamak. Aileler bazen zorluk yaşasa da evlatlarının eğitimi için...
Son zamanlarda İstanbul’da hayli popüler olan bir stand-up etkinliğinden söz ederek başlamak istiyorum. Gün içinde, trafikte ve ya bazı başka durumlarda başından geçen bazı gözlemlerini esprili bir dille anlatan kişi yani stand-upçımız sayın Gökben HIZLI SAYAR, alanında oldukça başarılı bir psikiyatri profesörü, üniversitede eğiticilik ve yöneticilik görevlerinde bulunmuş, ünlü olmaya ihtiyacı olm...
Sevgili okuyucularımız, sizlerden gelen soru ve öneriler hem ilginizden dolayı mutlu olmamızı sağlıyor hem de daha önemlisi sizler için gerekli konulara odaklanmamıza yardımcı oluyor. Yine sizlerin taleplerinize yönelik hazırladığım bir yazıyla beraberiz, bu güne kadar kendimiz sıkıntı yaşadığımızda dikkat etmemiz gereken öncüller, kullanabileceğimiz kü&cc...
Pandemide ne yazık ki 1 yılı doldurduk, tez zamanda düzelmesini dileyerek bu yazımızda yeni hayat düzenimizin getirdiği bedensel, ruhsal, ekonomik sıkıntılar dışında diğer bir sorun olan artan kilolardan bahsedeceğiz. Kilo alımı estetik kaygılar kadar tıbbi nedenlerle de problem olabilen bir durumdur. Biz ruh sağlığı uzmanları için bazı psikolojik sorunların göstergesi ola...
Baştan belirtmeliyim ki burada sözü edilen keyifsizlik, çökkünlük (depresyon) kriterlerini karşılayacak düzeyde ve sürede bir keyif almama durumu olup, uygun uyaranlara verilen kısa süreli tepkiler değildir. Olmamasını dilemekle birlikte hayatta irili ufaklı bazı zorluklar yaşamanın kaçınılmaz olduğunu bilmekteyiz, bu tür durumlarla oranlı...
Eskiden “böyle bir hastalık olacak ve evden çıkamayacaksınız” deseler inanmazdık ama ne yazık ki bir an önce bitmesini dilediğimiz Covid 19 süreci gelişti ve gerek yakınlarımızı kaybetmek gerek işlerimizin bozulması gibi çeşitli zararlar verdi (Kaybı olanlara sabır ve Merhum/Merhumelere Rahmet dilerim). Umuyoruz ki aşıların bulunması ve uygulanması s...
Eskiden “böyle bir hastalık olacak ve evden çıkamayacaksınız” deseler inanmazdık ama ne yazık ki bir an önce bitmesini dilediğimiz Covid 19 süreci gelişti ve gerek yakınlarımızı kaybetmek gerek işlerimizin bozulması gibi çeşitli zararlar verdi (Kaybı olanlara sabır ve Merhum/Merhumelere Rahmet dilerim). Umuyoruz ki aşıların bulunması ve uygulanması s...
Şarkı adı gibi, hattâ açıkça yazalım Mehmet Erdem’in “Acıyı Sevmek Olur mu” isimli şarkısından esinlenerek başladığım bu yazımda “kaygıyı sevmek, kaygılanmaktan memnun olmak” ile ilgili bazı görüşlere yer vereceğim. Normal şartlarda endişe korku uyandırmayacak bir olay/duruma aşırı korku ile tepki verme ya da yaşanan olay/durumla oran...
Bu yazımı siz sayın okuyucularımızdan WhatsApp yoluyla gelen sorular doğrultusunda önceki yazımızda değindiğim “uykusuzluk” konusuna ayırdım. Sizden gelen yorum/görüş ve sorular bizim için çok kıymetlidir, ilginiz için teşekkür ederim. Önceki yazımızdan hatırlayacağınız üzere “Yeterli süre ve kalitede uyku uyuyamıyor, uykuy...
En uzun süre uyumadan kalma rekoru 264 saat ile kırılmış olsa da günlük uykunun önemini hepimiz biliriz. Yeterli ve kaliteli uykudan mahrum olmak organizmanın virüs, enfeksiyon ve diğer toksik maddelere karşı savunmasında rol alan bağışıklık sistemini olumsuz etkiler. Uykusuzluğun beyin üzerindeki etkileri ise dikkat ve konsantrasyonun azalması gibi bilişsel fonksiyon...
Yeme kuşkusuz sağlığımız, vücut dengemiz için gerekli bir aktivitedir. Fakat aşırı yeme, yeme üzerinde kontrol sahibi olamama ya da kilo vermede başarısız olma gibi durumların hem fiziksel hem de duygusal açıdan yaşattığı zorluklar bulunur. Ayrıca, istendiği halde kilo verememenin ruhsal iyiliğimizi bozması yanında ruhsal sağlığımızda bir sorun olması nedeniyle de kilo alab...