Son zamanlarda İstanbul’da hayli popüler olan bir stand-up etkinliğinden söz ederek başlamak istiyorum. Gün içinde, trafikte ve ya bazı başka durumlarda başından geçen bazı gözlemlerini esprili bir dille anlatan kişi yani stand-upçımız sayın Gökben HIZLI SAYAR, alanında oldukça başarılı bir psikiyatri profesörü, üniversitede eğiticilik ve yöneticilik görevlerinde bulunmuş, ünlü olmaya ihtiyacı olmayan çünkü zaten alanında gayet iyi tanınan bir Hoca, gururla söylüyorum ki öğrencisi olduğum bir Hoca. Başından geçen bazı olayları anlatıyor ve bunu yaparken karşı tarafı alçaltıcı, kendini övücü değil gerektiğinde kendiyle dalga geçer şekilde yapıyor.
Mizah duygusu Abraham Maslow’a göre kendini gerçekleştiren bireylerde bulunan bir özelliktir, kuşkusuz hayatımıza renk katan bir olgudur, bizi güldüren insanlarla vakit geçirmeyi severiz bunun yanında mizah yapma tarzı bir kişi hakkında ipucu da verir.
Meselâ Saldırgan Mizah adı verilen tarz karşıdakiler üzerinde üstünlük kurmaya yöneliktir, alay etme, küçük düşürme gibi ögeler barındırır. Diğerleriyle ilişkilerini güçlendirmek için yalnızca kendini eleştiren, tüm konunun kendini yermek olduğu, kendini görmezden gelerek başkalarını eğlendirmeye odaklı tarz ise “Kendini Yıkıcı Mizahtır”. Bu iki türde çeşitli seviyelerde kendine güvensizlik, duygusal boşluk, sorunları görmezden gelme, diğerlerine düşmanlık gibi altyapılar düşünülebilir.
Yine kendiyle ilgili espri yapan fakat önceki söz ettiğimiz gibi kendini yerden yere vuran değil, sağlıklı ve gerçekçi şekilde negatif durumdan eğlenceli bir yan çıkararak, esprili bakış açısıyla durumu paylaşmayı içeren “Kendini Geliştirici Mizah” ve yine kendi ve diğerleri hakkında eğlenceli tarafları farkedip saygı çerçevesinde, eğlenceli şekilde sunmayı içeren “Katılımcı Mizah” tarzları vardır ki bunlar yıkıcı mizah tarzlarında görülen kendini kabul etmemeyi barındırmaz, aksine kendine saygı ve kendini kabul etmeye, özgüvene dayanır. Özsaygı, iyi oluş, deneyime açık olma, kişilerarası ilişkileri güçlendirme gibi konularla ilişkilendirilmekte olup, depresyon ve anksiyete gibi sorunlara karşı koruyucu özellik gibi düşünülebilir.
Her konuda olmayabilir, büyük acılar için değil fakat bazı olup bitenler hakkında mümkün olduğunca eğlenceli bir yan bulmak, en azından olay durulduktan sonra bir yakınımıza anlatabilmek ve bu sırada kendimize saygımızı koruyarak biraz olsun kendimize gülebilmek negatif konuşmalara göre bizi olumlu etkileyeceği için günlük koşturma sırasında olan tersliklere mizahi açıdan bakmayı denemeye değer. Araştırmalar hem yakınlarımızla paylaşmanın hem de bir durumu aktarırken kafamızda yeniden organize etmenin faydasına hattâ bu aktarma sırasında minicik de olsa mizah sosu katmanın önemine dikkat çekmektedir. Başlangıçta unutup üzüntü ya da öfkeyi ilk planda ortaya koysak da zamanla küçük aksiliklerin içinde mizahi bir parça bulma davranışı gelişecektir, bilindiği üzere bir davranışı ne kadar yaparsak beynimiz o yönde gelişir ve ona devam etme ihtimalimiz artar.
Birlikte deneyelim mi: Umarım her şey yolunda gider ama terslikle karşılaşanlar bu yazıyı okuduktan sonra haftada en az 3 küçük aksiliği (yemeğin yanması, otobüse yetişememek, sıra size geldiğinde kasiyerin acil dışarı çıkması, son ürünü başkasının alması vb.) bir yakınına biraz espri katarak aktarıp ay sonunda geribildirimlerinizi bana yazmaya ne dersiniz? Bunun psikolojimize ve çevremizle ilişkilerimize olumlu etkilerini kendinize hatırlatarak ilk adımı atabilirsiniz. Yukarıda bahsettiğim Değerli Hocam Profesör Doktor Sayın Gökben HIZLI SAYAR’ın bu kadar başarılı bir psikiyatrist, Kişiler Arası İlişkiler Terapisti, öğretim görevlisi, yönetici, anne, eş olurken bulduğu enerjide bu sağlıklı mizah duygusunun payı olduğunu düşünmekteyim.
Ramazan Bayramı coşkusu yaşadığımız şu günlerde etrafınızda olan ufak tefek aksamalara komik yönden bakmayı deneyebilmeniz, kötü olay yaşamamanız ve neşenizin bol olması temennilerimle İyi Bayramlar ve Sağlıklı günler dilerim.
Uzman Klinik Psikolog, Psikoterapist
Diler ÖZYURT
Soru ve görüşleriniz için: WhatsApp, Telegram: 0090 532 365 3381
