• 17 Nisan 2021
• 2189

İŞTAHI İYİYSE KEYFİ YERİNDEDİR (Mİ?)

Baştan belirtmeliyim ki burada sözü edilen keyifsizlik, çökkünlük (depresyon) kriterlerini karşılayacak düzeyde ve sürede bir keyif almama durumu olup, uygun uyaranlara verilen kısa süreli tepkiler değildir. Olmamasını dilemekle birlikte hayatta irili ufaklı bazı zorluklar yaşamanın kaçınılmaz olduğunu bilmekteyiz, bu tür durumlarla oranlı şekilde üzüntülü, endişeli vb. duygulanımda olmak normalken böyle duygudurumların süre ya da miktar olarak oransız olması bir sorun işareti olabilir. Fakat çeşitli depresyon türlerinden biri olan “A Tipik Depresyon”da bu belirtiler genelde bildiğimiz şekilde yaşanmaz ve bu nedenle gözden kaçabilir, dolayısıyla tedavi arayışına girilmeyebilir, öyleyse genelde depresyon deyince aklımıza gelen “Majör Depresyon” dışında “A Tipik Depresyonu” da tanımak, ruh sağlığı uzmanlarına daha erken başvurup tedavi alabilmek için önemlidir.
DSM 5 Tanı Kitapçığının kriterlerine göre en az 2 hafta süren bazı semptomlar vardır ve bunların bir kısmı toplum tarafından iyi bilinir ve kendilerinde ya da yakınlarından birinde gözlemlendiğinde depresif durumları düşünüp gerekli sağlık birimlerine başvururlar. Meselâ neşeli bir aile yemeğinde yüzü gülmeyen ve son zamanlarda bu keyifsizliği pek çok ortamda gözlemlenen kişi için, diyet yapmadığı halde kısa zamanda çok kilo verdiğini, iştahının kapandığını, uyumakta zorluk çektiğini, alıştığından çok daha erken uyandığını söyleyen, enerjisiz, isteksiz olduğundan şikayet eden yakınlarımız ya da kendimiz için aklımıza gelenler genellikle Majör Depresyon kriterlerinin bir kısmıdır.
Yemek yeme davranışı birçok toplumda, özellikle de bizim gibi misafirperver bir toplumda hemen fark edilen bir gösterge olabilir. Yemeğiyle oynadığını gördüğümüz, en sevdiği yemeği bile yemeyen aile ferdine, ikram ettiğimiz favori tatlısını reddeden yakın arkadaşımıza, çok sevdiği halde sarmaya/ böreğe… dokunmamış olan bir yakınımıza önce “diyet mi yapıyorsun” deyip yapmadığını ve son zamanlarda iştahsız olduğunu öğrenince “bir derdin mi var?” dendiğini duymuş olanlarımız vardır. Peki ya iştahı yerindeyse, kilo almışsa? Herkesin neşeli olduğu bir ortamda o da neşeliyse? Uykuları azalmamış aksine uykuya eğilim artmışsa… Keyfi yerinde midir? Olmayabilir, A Tipik Depresyon adı verilen durumlarda kişi depresyondadır fakat genelde bilinenlerin aksine iştah ve uykunun artması gözlemlenir, kendi içinde depresif duygudurum vardır fakat o anki duygulanımı çevre koşullarına uyumlu olabilir, neşeli uyaranlara bir miktar eşlik edebilir ve bu onun sıkıntı yaşamadığı anlamına gelmez. 
Semptomlar bunlarla sınırlı olmamakla birlikte tanı koymak psikiyatri hekimlerinin işi olduğu ve bir tanıdan şüphelenip endişelenmemek adına diğer kriterlere değinmemeyi uygun bulmamaktayım. Önemli olan kısım depresyonun yalnızca keyifsizlik, iştahsızlık, uyku azalması gibi ortaya çıkmadığı; duruma göre neşeli olabilme, iştahın dikkat çekecek kadar artması, uykuda geçen sürenin uzaması şeklinde de olabileceğine dikkat edilmesi ve bu tür depresyonların gözden kaçırılmamasıdır. Unutmayın ki ne kadar erken fark edilir ve tedaviye başlanırsa o kadar iyi sonuç alınacaktır.
Sağlıklı günler dilerim.

Uzman Klinik Psikolog Diler ÖZYURT

Soru ve görüşleriniz için: 
WhatsApp-Telegram 0090 532 365 33 81, 
dilerozyurt@hotmail.com

Yorumlar

Henüz hiç yorum yapılmamış. Şimdi ilk yorumu siz yapın!

• 1