• 22 Ağustos 2024
• 621

Almanya’da Kazanan Türk Döneri ve Dönercilerimiz Oldu

1980 yılının Ağustos ayında Almanya’nın Stuttgart ili Göppingen ilçesine geldiğimde iki dükkan dediğimiz, iki tane Türk bakkalı vardı. Adanalı Mehmet Ali Ekizoğlu hanımı Alman yengemiz çok güzel Türkçesiyle müşterileri karşılıyordu.

Göppingen şehrinin ilk Bakkalı ve Dönercisi Mehmet Ali ve eşi Gönül Ekizoğlu

Emine, Alparslan, İsmail, Barbaros isminde çocuklarıyla birlikte işletiyorlardı. Babam eti ve diğer ihtiyaç Türk ürünlerini hep buradan alırdı. İyi bir dosttu.

Almanya’da binlerce Türk vatandaşı Almanlarla evliler, çok da arkadaşımız var. Çocuklarına iki ismi verdiklerini biliyor ve okuyorum. Alman ve Türk ismini veriyorlar. İki isimli bu çocuklara genelde Alman ismiyle hitap ediliyorlar.

Mehmet Ali Ekizoğlu’nun çocukları Türk isimleri taşıdıkları gibi çok da güzel Türkçe diline hakimler.

Emekli olmuş Antalya ya yerleşmişti

Geçtiğimiz yıllarda Antalya’da hakkın rahmetine kavuşan Şehriniz Göppingen’e İlk Türk bakkalını ve dönerini getiren (açan) Mehmet Ali Ekizoğlu ağabey rabbim sana rahmet eylesin, mekânını cennet eylesin.

Göppingen’in ilk Dönercisi

Mehmet Ali Ekizoğlu Döner İmbiss dükkanını açtı. Müşteriler kuyruğa girerdi. Mehmet Ali ağabey ve işçisi yetiştirmek için ter dökerlerdi. Uzun yıllar tek döner İmbiss olarak hizmet verdiler. Daha sonraki 1990 yıllarda döner İmbisslerin sayısı arttı.

Türk Girişimci Dönercilerimiz Gyros’u bitirdiler

Yunanlılar hep yaptıklarını başta Almanya olmak üzere Avrupa’da da Döneri kopyalayarak ismini de ‘Gyros’ diyerek her köşeye açtılar. Batılılar Yunan Gyros’una destek olsa da tabanda tutmadı. Çaldıkları (kopya) dönerimizin tadını veremediler. Başarılı işini seven ve ehli olan Türk girişimciler kazandılar. Çok şükürler olsun bu mücadelede Gyrosu toprağa gömdüler. Kazanan Türk döneri ve dönercilerimiz oldu. Türkiye devleti geçte olsa isim hakkını almalı, Türkiye Döneri tescillenmeli.

Almanyada Türkiye, Döneri “Geleneksel Lezzeti”

Almanya Sabah Gazetesi editörü, A Haber Almanya muhabiri Fatih Yılmaz Almanya’da Türk döneri “Türkiye olarak tescil ettirmek ve geleneksel lezzet” üzerine bir araştırma haber geçti. A Haber’in akşam haber saatinde bildiği haber Almanya’da gündem oldu. Fatih Yılmaz’ın bu araştırma haberini bende okurlarım için paylaşıyorum.

Nisan ayı sonunda Avrupa Birliği’ne başvuruda bulunmuştu. Başvuru dilekçesinde dönerin Türk mutfağının ayrılmaz bir parçası olduğu, döner için kullanılan etten baharatlara kadar tüm malzemenin standartlara uygun olması gerektiği belirtilmişti.

Bu talebe 3 aylık bir itiraz süresi vardı, tam da yasal itiraz sürecinin bitimine az bir zaman kala Almanya veto başvurusunda bulundu, “döner bizim de milli yemeğimizdir” diyerek Türkiye’nin başvurusuna itiraz etti ve Türkiye’nin talebinin veto edilmesini istedi.

Almanya, ilk kez 1970’li yıllarda Berlin’de gurbetçi Türklerin sayesinde tanıdığı devlet nezdinde sahiplendi, Türkiye’nin döner için yaptığı tescil başvurusunun Almanya’nın kültürel kimliğine bir saldırı olduğunu öne sürdü. Hatırlayınız Nisan ayında Cumhurbaşkanı Frank Walter Steinmeier, yanında 60 kilo döner getirmiş ve epey tartışılmıştı. Aslında bir anlamda “döner Almanya’nın da yemeğidir” mesajı verilmeye çalışılmıştı. Yine bizzat hükümetin tarım bakanı, Türkiye kökenli olan Cem Özdemir, dönerin Türkiye adına tescilinin “Alman ekonomisine müdahale” olacağını ileri sürdü.

Peki Almanya, bize ait olan geleneksel lezzeti neden bu kadar sahipleniyor? Çünkü döner bugün Almanların ünlü sosisini bile geride bırakarak ülkede en çok tüketilen yiyecek haline geldi. Türkiye döneri tescil ettirirse Almanya’daki dönerciler de kurallara uygun üretim yapmak zorunda kalacak. Artık soslu, salatalı, hindi etinden döner yapılamayacak. Ve ismi de döner değil, dönen şiş kebap olarak değişecek. Döner sektörü Almanya’da yıllık 7 milyar Euroluk dev bir ciroya sahip. Günde 2 milyon porsiyon döner satılıyor ve günde 550 ton döner tüketiliyor.

Almanya, Türkiye’nin tescil başvurusunun dönerin fiyatını artıracağını, bunun da enflasyona yansıyacağını savunuyor. Almanya’nın itirazının kabul edilmesi halinde Brüksel, Almanya ve Türkiye'den uzlaşmalarını talep edecek. Eğer 6 ay içinde bir uzlaşıya varılamazsa bu konuda son kararı Avrupa Komisyonu verecek.

Doğan Tufan

Yorumlar

Henüz hiç yorum yapılmamış. Şimdi ilk yorumu siz yapın!

• 1
• 2