Korona Salgını Almanya’da işveren ve işçileri nasıl etkileyecek?

06 Haziran 2020
5256

Korona Salgını Almanya’da işveren ve işçileri nasıl etkileyecek?

Koronavirüs salgını Almanya ekonomisinde kalıcı hasar bırakacak. Ekonomik büyümenin geriye çekileceği, birçok planlanmış yatırım prpjelerinin askıya alınacağı, özellikle orta ve küçük ölçekli işletmelerde iflasların yaşanacağı, işsizliğin artacağı, çalışanların mağdurolacağı bir döbenim de başlangıcı olacak. Esnaf ve işci açısından nelerin değişeceği ve daha bir çok soruyu sizler için Avukat Hakan Taşkın yanıtladı.

Korona virüsü tüm dünyayı etkisi altına alırken ülkeler birbiri ardına olağanüstü önlemler açıkladı. Virüsün hızla yayıldığı ülkelerden biri olan Almanya’da tüm okullar, ana okulları tatil edilirken, her türlü fuar, organizasyon, kafe, bar, diskotek, kütüphane, kapalı ve açık yüzme havuzları, oyun salonları kapatıldı. Sosyal hayatın adeta durma noktasına geldiği ülkede krizin ekonomik boyutu ve bunun nasıl aşılacağı sorgulanmaya başladı.
Küçük ve orta işlekli birçok işletmenin kriz ortamının birkaç ay sürmesi halinde iflas etmesi, binlerce kişinin işsiz kalması riski doğdu. Hükümet 610 milyar dolarlık bir kredi paketinin hazır olduğunu söylese de insanlarda “işini kaybetme”, işletmelerde ise “bir daha toparlanamama” tedirginliği yaşanıyor.
Hükümetin koronavirüs krizine karşı iş yerlerini korumak için maddi destek kararının iflasları önleyip önlemeyeceği tartışılıyor. Uzmanlar restoranlar gibi hizmet sektöründeki iş yerlerinin en fazla 4-6 hafta kendi imkânlarıyla dayanabileceğini, maaş ve kira ödemeleri gerektiğine dikkat çekerek, “Kriz ne kadar uzun sürerse, iflaslar o kadar artar. O zaman krediler de fayda etmez. Eğer küçük bir iş yeriyse, paraya ihtiyacı var, krediye değil. Krediyi bir gün geri ödemek zorunda. Krediyle etkili bir yardım küçük ve orta ölçekli iş yerleri için zor. Krediler büyük iş yerleri için daha etkili olur.” açıklamasında bulunuyor.
Korona virüsü sonrası işverenler ve çalışanlar için ne tür riskler olduğunu, nelerin yaşanabileceğini, işten çıkarılanların ne yapması gerektiğini, esnafın borçlarının ötelenip ötelenemeyeceğini avukat Hakan Taşkın’a sorduk.

Federal Maliye Bakanı Olaf Scholz ve Federal Ekonomi Bakanı Peter Altmaier, korona virüsünün sonuçlarıyla mücadele etmek için milyarlarca değerinde bir tedbir paketi sundular. Sınırsız kurumsal kredi programı açıkladılar. Bu sınırsız kurumsal kredi programının içeriği nedir?
Federal Maliye Bakanı Olaf Scholz ve Federal Ekonomi Bakanı Peter Altmaier korona virüsünün ekonomik sonuçlarıyla başarılı bir şekilde mücadele etmek için yeterli para olduğunu vurguladılar. Artık her türlü aracı kullanacaklarından ve gerekli tüm önlemleri alacaklarından emin oldular. Peter Altmaier virüs nedeniyle hiçbir sağlıklı şirket iflas etmemeli, hiçbir iş kaybı olmamalı. Bu nedenle çalışanlar ve şirketler için kapsamlı bir koruyucu kalkan oluşturuyoruz açıklamasında bulundu. Federal hükümet benzeri görülmemiş yardım programları sunuyor. Federal Hükümet kapsamlı bir şekilde tepki veriyor, ancak mevcut durumda virüsün Almanya'daki ekonomi için süresi ve etkileri hakkında somut bir bilgi yapılamıyor. Korona virüsünün etkilerinden etkilenen çalışanlar ve şirketler için, dört sütuna dayanan koruyucu bir kalkan uygulanacaktır. Federal Hükümetin ilan ettiği "koruma kalkanı" işyeri sahiplerine ve işverenlere "sinirsiz" kredi programı hazırlamaktadır, bu kredi programının şartları henüz kesinleşmedi, ancak önümüzdeki günlerde bir kararnamenin açıklanıp yürürlüğe girmesi bekleniyor.

Federal Meclis, kısa süreli çalışmalar için yeni düzenlemeler kabul etti. Bu düzenlemelerin detayları nedir?
Kayıp çalışma süresinden etkilenen çalışanların çoğunluğunu yüzde 10'a düşürmek, negatif çalışma süresi bakiyelerinden kısmi veya tam feragat, kiralık personel/ işçiler için de kısa süreli çalışma ödeneği, Sosyal Güvenlik primlerinin Federal İstihdam Bürosu tarafından tam olarak geri ödenmesi. Şirketler için vergi likiditesi yardımı. Tedbir paketi şirketlerin likiditesini artırmayı amaçlamaktadır. Ertelemelerin verilmesi daha kolay olacaktır, vergiler bağlamında ön ödemeler daha kolay yapılabilecektir. Bir vergi ödemesinin mükellefi korona virüsünün etkilerinden doğrudan etkilendiği sürece, icra tedbirleri (örneğin hesapların eklenmesi) veya gecikmiş ödemeler 31 Aralık 2020'ye kadar ertelenecek.
Birçok şirket ve işletme, tedarik zincirindeki aksamalar nedeniyle ya da ekonomimizin birçok sektöründeki talepteki önemli bir düşüş nedeniyle, kendi hatalarından yoksun olarak satışlarda düşüşler yaşamaktadır. Aynı zamanda, işletme maliyetleri genellikle hiç azaltılamaz veya sadece yavaşça azaltılabilir. Bu, sağlıklı şirketlerin, özellikle likidite temin etme konusu olduğunda, finansal zorluklar yaşamasına yol açabilir. Şirketler ve çalışanlar, hacmi sınırsız olan yeni likidite düzeyinde önlemler ile korunmalıdır.

Kısa süreli çalışmanın, iş ve istihdam sektörüne etkisi ne olacak?
Korona virüsünün yayılması ekonomi ve işgücü piyasası için büyük zorluklar yaratmaktadır. Çalışanları ve şirketleri desteklemek için, acil bir prosedürde kısa süreli çalışma faydalarına daha kolay erişim için yasal dayanak oluşturulmuştur. Yönetmelikler 1 Mart 2020 tarihinden itibaren geriye dönük olarak uygulanacaktır. Zor ekonomik gelişmeler nedeniyle herhangi bir sipariş/is yoksa, çalışanların en az yüzde 10'unun iş kaybından etkilenmesi durumunda bir şirket kısa süreli çalışma kaydedebilir.
Şimdiye kadar, bu eşik işgücünün yüzde 30'uydu. Kısa süreli çalışma ödeneğini ödemeden önce negatif çalışma süresi dengesi oluşturmaktan tamamen veya kısmen kaçınmak mümkün olmalıdır. Mevcut yasa, çalışma saatlerindeki dalgalanmalarla ilgili anlaşmaların kullanıldığı şirketlerde, kısa süreli çalışmalardan kaçınmak ve bunların azaltılmasını gerektirmektedir. Kiralık işçiler de gelecekte kısa süreli iş yardımı alabilecektir.
Federal İstihdam Bürosu gelecekte işverenlerin normal olarak çalışanlarına ödemek zorunda oldukları sosyal güvenlik katkı paylarını tam olarak geri ödemelidir. Bu, kısa süreli çalışmayı daha yoğun bir şekilde çalışanların ileri eğitimi için kullanmaya yönelik bir teşvik yaratmayı amaçlamaktadır.

Koronavirüs krizi gerekçe gösterilerek işten çıkarılanlar ne yapmalı?
İşten çıkış alan fesih edilen çalışanlar, acilen İş ve İşçi Bulma Kurumu (Arbeitsagentur) başvurmalıdır. Ancak başvurunun henüz hangi yoldan olacağına kesin karar verilmedi. Genelde şimdiye kadar telefon ve şahsen başvurular yapılıyordu. Bu yollarda değişiklik bekleniliyor, muhtemelen ilk adım telefon ile fesih bildirisinde bulunmalarıdır.

Esnafın sosyal sigorta, vergi ödemeleri ne olacak?
İşyeri sahipleri için korona virüsünden dolayı etkilenen yerlerin aylık fiks giderleri, özellikle çalışanların sosyal sigorta primlerinin devlet tarafından karşılanması gündemde. Ayrıca etkilenen işyerlerinin vergi ödemeleri ve vergi borçlarının ertelenmesi, mevcut haciz işlemlerin durdurulması söz konusu.

Çalışanların maaşlarında kesinti olacak mı?
Eğer kısa süreli çalışma aşamasına geçilirse işyerlerinde, mutlaka maaşlarında kesintisi olacaktır, aynı zamanda iş akdine göre personelin çalışma saatleri de kısaltılacaktır. En az bir çocuk sahibi olan personelin maaşı 67%, diğer personelin işe 60% olacaktır. Kısa süreli çalışma öncelikle işverenin yükümlülüğündedir, yani personel genelde ayrı bir başvuru yapmıyor, bunu işveren/işletme sahibi İş ve İşçi Bulma Kurumu’na bildirecektir. Bu konuda işyeri sahipleri personeli bilgilendirmekle yükümlüdür ve gereken başvurunun yapılmasıyla kısa süreli çalışma aşamasında personele ödenen düşük net maaşın (67%/60%) full net maaşına göre eksik tutarları devlet tarafından yani Arbeitsagentur tarafından karşılanacaktır
Ancak karşılanan fark tutarı full nete ulaşmayacaktır, paylı bir ilave yapılır. Örneğin 2.000 Euro brüt maaş ve 1.400 Euro net alan personelin işyeri kısa süreli çalışmaya geçtiğinde çalışma saatlerini yarıya düşürebilir. Bu durumda 1.000 euro brüt = 800 euro net maaş ortaya çıkar. Bu durumda Arbeitsagentur ortadaki 600 Euro’luk net tutarında ilaveler yapar ancak bu tutar 360 Euro olur (gerçek fark 600).

Esnafların bankalara olan borçları ötelenebilir mi?
Esnafların özel borçları ötelenmez ancak kendileri bankalarına başvurup ertelenmesi (Stundung) için başvurabilir; vergi borçlarının bir kısmı ertelenebilir.