Almanya’da ilk nesil işçiler emekli olalı çok oldu. İkinci nesil de yavaş yavaş emekliye ayrılıyor. Ancak, göçmen olan birçok insan, akrabalarını Almanya'da geleneksel bir huzurevine vermekte zorlanıyor.
Stuttgart bölgesinde beş yıldan fazla hizmet veren huzur evlerinden bir model var, Demans’tan muzdarip sakinleri ile Türkçe konuşan ilk huzurevi topluluğu. Burada kültürel olarak duyarlı ve bireysel bir şekilde ilgileniliyor. (Demans unutkanlığın ön planda olduğu birçok hastalığa verilen genel bir isimdir. Özellikle yaşlı popülasyonda sıkça rastlanan Demans, farklı hastalıklara bağlı olarak ortaya çıkabilir. Halk arasında bu rahatsızlık bunama olarak da adlandırılabilir. En sık gözlenen türü olan Alzheimer Demans’ı bütün demansların yaklaşık %60 ila %80’inden sorumludur. Bir inme sonucunda oluşan vasküler demans ise en sık gözlenen ikinci demans türüdür.)
Ergün Can konuyla ilgili olarak, “Kayınvalidem, Stuttgart, Möhringen'de bir huzurevindeydi ve farklı geçmişlerden bir huzurevine gelmenin ne kadar zor olduğunu fark ettik” dedi. 60 yaşındaki mühendis ve eski belediye meclis üyesi Ergün Can, Ella'daki derneğin başkanı, yani güvenebileceğiniz eller. Bu dernek, göç geçmişi olan yaşlıların bakımıyla ilgileniyor ve Stuttgart'ta bu hedef grup için özel olarak kurulmuş bir yaşlılar dairesini yönetiyor.
“Davetiniz için çok teşekkür ederim. Emekli olduğumda, hayatımın geri kalanını çoğu zaman burada Stuttgart ve Almanya'da geçireceğim. Son birkaç yılda, artık kendi kaderimi tayin etmeseydim olurdu ve bu bazen beni endişelendiriyor, ancak insanların yaşlılıkta kendi kaderini tayin etmediğini söylemeleri değil, ileri yaşlarda bile 90 civarı hâla çok mevcut olduğu için kişinin kullanabileceği şeylere kendini yönlendirebilir. Ve bunun için çabalıyorum, belki sağlığım izin verirse o yöne gidebilirim. Dürüst olmak gerekirse bundan ben de korkuyorum. 55 yaşından itibaren göçmenlerin yaş grubunu hesaba katarsak, Almanya'da zaten yakında hak ettiği emekliliğe girecek veya emekli olmuş yaklaşık 4,4 milyon insan var. Bunların yaklaşık %10'unun kültürel kökleri Türkiye'dedir. Yaşlandıkça ve hayatlarının geri kalanını burada geçirmek istedikleri için kendi göç geçmişine sahip daha fazla insan Almanya'da kalıyor. Bununla birlikte, yardıma ve bakıma muhtaç yaşlı göçmenler için optimal bakım sorunu yeterince çözülmemiştir. İlk düşünceler sadece 20 yıl önce gerçekleşti”.
Özadalı,”Can Bey çok özel bir çözüm buldunuz, Türkçe konuşan yaşlılar için paylaşımlı apartman dairesi. Bu yaşlılar için paylaşımlı apartmanın Almanya'daki geleneksel huzurevlerinden farkı nedir?”
Can,”Evet, kesinlikle biraz geriye gitmem gerekiyor, başladığım nokta, 2015 yılında Stuttgart'ta belediye meclis üyeliğinden ayrıldıktan sonra adımın devreye girmesi oldu. Stuttgart şehri, sosyal yardım kurumu ve konut derneği, Türk göçmen geçmişine, yaşlılara nasıl ulaşılacağı ve başka bir yol denenip denenmeyeceği konusunda bir proje geliştirdi. Ya da bir apartman dairesi oluşturmanın mümkün olup olmadığı ve bunun için ön koşulların neler olduğu vb. ve hemen tüm bu noktalar, bir görüşmeye davet edildim ve kayınvalidem aracılığıyla neredeyse Demans’tan etkilendim. Stuttgart, Möhringen'de bir huzurevindeydi ve farklı geçmişlerden bir huzurevine gelmenin ne kadar zor olduğunu fark ettik. Konuşma yok, tabi ki huzurevinde Türkçe veya başka dilleri bilen pek kimse yok mesela. Bu sadece bizimle, eşimle ve aile ortamımızla sınırlıydı ve tüm bu konular aklımdan geçti ve bu sohbetlerde parlak broşürlerden uzaklaşmamız gerektiğini söyledim. Bunun yerine, sadece nasıl farklı bir kültür yaratabileceğimizi, yani insanların olduğu yere gidebileceğimizi, çevrelerinin ne olduğuna bakabileceğimizi ve ondan nasıl konseptler ve projeler geliştirebileceğimizi düşünüyoruz. Kayınvalidem çıldırmıştı. Onunla evde ilgilenemedik. Uzun süre denedik ama bir noktada artık işe yaramadı çünkü eşim için de çok fazla yük oldu ve onu almaya karar verdik” diye anlattı uzun uzun.
Kaynak: SWR, Editör ve moderatör: Cüneyt Özadalı
Nihat Salman
